Alles over de PlayStation 5 – De PlayStation 4 heeft het deze generatie uitzonderlijk goed gedaan en staat in het rijtje tussen de PlayStation 1 en 2 als console die meer dan 100 miljoen exemplaren heeft weten te verkopen. Sony mag ook erg trots zijn op de exclusives die zij hebben uitgebracht, want elk van deze heeft laten zien wat de kracht van de console is. Daarom is het niet vreemd dat de PlayStation 5 aan torenhoge verwachtingen moet voldoen zodra die uitkomt. Op 19 november zal de lancering in Europa plaatsvinden en kunnen gelukkigen met een pre-order met de console aan de slag. Met alle informatie die nu bekend is weten we een hoop over de nieuwe console en dat hebben we op een rijtje gezet. Zie hier het resultaat met alle ins- en outs over de PlayStation 5, wat we natuurlijk blijven updaten met nieuwe informatie die verschijnt.

De PlayStation 5

We gaan natuurlijk niet elke chip bespreken die Sony in de console heeft gestopt, want dat zou niet echt overzichtelijk zijn. Wel behandelen we vanzelfsprekend de belangrijkste onderdelen, zoals de GPU, CPU, het OS en andere nieuwe functies/features die in de console aanwezig zullen zijn. Het is vanzelfsprekend dat de GPU een upgrade heeft gehad, maar vooral de CPU is daar echt aan toe. De oude CPU, die de Jaguar-architectuur kent, is de grootste bottleneck van de PlayStation 4 en de Pro, omdat het naar verhouding met de rest van de hardware in het systeem wat achterloopt. Ook bespreken we de verschillende features op software gebied, waarmee de PlayStation 5 zich zal onderscheiden met de vorige generatie en concurrentie. Zo is door Mark Cerny (de ontwerper van de console) gezegd dat 8K output mogelijk zal zijn op de console, dit omdat de console over HDMI 2.1 beschikt. Enfin, een hoop interessante uitspraken en hieronder behandelen we de belangrijkste onderdelen waar we op dit moment details/alles over weten.

Twee edities van €399,- & €499,-

Met ingang van de nieuwe generatie heeft de consument de keuze uit twee edities. Zo heb je een PlayStation 5 Digital Edition die, zoals de naam eigenlijk al doet vermoeden, volledig digitaal is voor een mooie prijs van €399,-. Het lijkt er dus op dat digitale verkopen met de nieuwe generatie relevanter dan ooit zullen zijn, zeker nu Sony daar specifiek een optie voor aanbiedt. Mocht je de behoefte hebben om hier en daar ook een game fysiek te halen, dan kan je voor €499,- de editie van de PS5 aanschaffen die een 4K Blu-ray speler heeft. Dit ontbrak in de PlayStation 4 (Pro) en met de volgende generatie zullen nu ook PlayStation fans van 4K Blu-ray content kunnen genieten. Hoewel het duidelijk is dat de huidige trend van digitale aankopen verder wordt aangemoedigd, blijf je (gelukkig) wel de keuze behouden om voor een ‘traditionele’ console te gaan.

SSD

De SSD is een van de meest indrukwekkende stukjes hardware van de PS5. Het onderdeel is zodanig modern dat deze variant nog maar weinig voor de pc te krijgen is. Maar het ziet er naar uit dat derde partijen de markt gaan betreden met SSD’s die dezelfde snelheid bieden als degene die Sony nu in de PS5 stopt. Dit komt doordat de snelheid ongeëvenaard is in vergelijking met wat er voorheen op de markt verkrijgbaar was. De SSD is een custom I/O onderdeel dat een bandbreedte heeft van 5.5GB per seconde en met compressietechniek kan dit zelfs naar een belachelijk hoge 8 of 9GB/s getild worden. In verhouding met de Xbox Series X is dit ongeveer het dubbele, wat erg indrukwekkend is. Volgens Mark Cerny is een snelle SSD iets wat ontwikkelaars al heel lang erg graag willen, dus het lijkt erop dat ze op hun wenken bediend worden.

De totale ruimte van de SSD is 825GB, iets wat opvallend te noemen is. Je zou eerder een 1TB schijf verwachten, op zijn minst. Maar niet getreurd, Sony biedt namelijk de mogelijkheid om het geheugen uit te breiden met een extra (third-party) SSD. Als je de zijkanten van de PS5 eraf haalt, kun je makkelijk een klepje verwijderen en m.2 NVMe 4.0 SSD van elke grootte erin bevestigen. Opmerkelijk is wel dat je hier zelf een extra schroefje voor moet regelen. Welke SSD’s optimaal zullen werken is nog niet duidelijk, maar we verwachten dat er op korte termijn meer uitsluitsel over gegeven zal worden. Het advies is om de aanbeveling van Sony hierin te volgen, ongeacht of het first- of third-party schijven betreft. Dan weet je dat de uitbreiding gegarandeerd werkt en niet voor problemen zorgt.

De SSD zal voornamelijk van groot belang zijn voor ontwikkelaars, omdat het hen meer mogelijkheden biedt bij het programmeren van hun games. Om het niet al te ingewikkeld te maken, kun je denken aan bijvoorbeeld het sneller inladen van werelden, wat bijvoorbeeld pop-ins kan reduceren of je de mogelijkheid bieden tot snellere gameplay en verplaatsingen door een wereld heen, en dat zonder belemmering van omgevingen die nog ingeladen moeten worden. Hieronder laat een gameplay trailer van Ratchet & Clank: Rift Apart mooi zien wat de mogelijkheden van de SSD kunnen zijn. Zo zie je dat het laden van werelden naadloos gaat en dat is iets wat voorheen zonder SSD simpelweg niet mogelijk was.

Een ander aspect is ook de manier waarop je games zal kunnen installeren. Deze generatie hebben we meermaals gezien dat je games in delen kunt installeren op een volgorde naar keuze. Bijvoorbeeld eerst de multiplayer en daarna de singleplayer of andersom, maar vaak genoeg werkte dit niet helemaal zoals je zou verwachten. Je dient veelal toch te wachten alvorens een groot portie van de game geïnstalleerd is, wat niet efficiënt (genoeg) is. Met de SSD in de PlayStation 5 zou deze functie wél naar behoren kunnen functioneren, waardoor je echt specifieke content kunt installeren en dat op een snellere manier dankzij de schrijfsnelheid van de schijf.

APU (GPU & CPU)

AMD is zo’n beetje de hofleverancier van chips voor consoles en dat is ook deze generatie weer het geval. Zij produceren al jarenlang de APU’s voor consoles, wat een gemodificeerde chip is die zowel de CPU als GPU bevat. De GPU zal een gemodificeerde RDNA 2 GPU uit de Radeon NAVI familie zijn die ray tracing ondersteunt, waarover later meer. Dit betekent dat we te maken hebben met een volgende generatie GPU die efficiënter met zijn kracht om kan gaan. Met 36 compute units die elk een maximale kloksnelheid van 2.23GHz behalen, heeft de GPU 10.28TF bij maximale output. Om een beeld te schetsen, de PS4 heeft 1.84TF en de PS4 Pro 4.20TF, oftewel de PS5 heeft aardig wat meer rekenkracht ten opzichte van de huidige generatie. Hierbij moeten we wel vermelden dat TeraFlops niet per se een maatstaf zijn voor de algemene performance van een console. Sterker nog, de ongeveer 10TF hoeft niet altijd gehaald te worden, omdat de kloksnelheden variabel zijn.

De CPU is gebaseerd op de derde generatie AMD Ryzen onderdelen, zo werd eerder al bevestigd. De CPU zal 8 cores bevatten van 7nm Zen 2 microarchitectuur draaiende op een kloksnelheid van 3.5GHz. Net als de GPU kloksnelheid is ook de CPU kloksnelheid niet locked en dus variabel. Hoe dit in de praktijk zal werken is nog afwachten, maar de techniek hierachter heet AMD SmartShift, waarbij de CPU en GPU zullen afwisselen welke van de twee op volle of hogere toeren zal draaien. Ontwikkelaars moeten keuzes maken in hoe de CPU en de GPU zo gebalanceerd mogelijk benut worden. Om dat in perspectief te zetten met de Xbox Series X, daarbij zijn zowel de CPU als de GPU gelocked op hun snelheden die wat hoger liggen dan die van de PS5. Vooral bij third-party games zullen ontwikkelaars dus een afweging moeten maken op de PS5 om games op een gelijkwaardig niveau te laten draaien als de Xbox Series X.

Koeling

Terwijl de eerste versies van de PlayStation 4 Pro flink wat geluid konden produceren rondom de koeling, lijkt Sony daar verandering in te brengen met de PlayStation 5. De onderdelen die in de console zitten zullen flink wat hitte produceren dus een flink koelsyteem is eigenlijk vanzelfsprekend. De PlayStation 5 heeft ditmaal een ontzettend grote ventilator van 120mm en die zal de warme lucht uit de console blazen. Ook zit er nu een zeer grote heatsink in de console, wat verklaart waarom de console zo groot is. De grootte zorgt er namelijk ook voor dat de luchtstroom en warmte verspreiding op een betere en meer efficiënte manier zal verlopen in vergelijking met de vorige generatie. Daarbij heeft Sony ook nog extra geïnvesteerd rondom de APU. Waar voorheen veelal thermische pasta werd gebruikt om de warmte te geleiden, wordt dat nu gedaan met een veel duurzamer component. ‘Liquid metal’ is het nieuwe goedje dat een veel langere levensduur kent dan thermische pasta en effectiever is gebleken.

Ray tracing

Ray tracing is een nieuwe techniek wat lichteffecten betreft, gezien die hiermee op een zeer realistische wijze gepresenteerd kunnen worden. Licht bestaat binnen gamedesign uit verschillende onderdelen. Denk aan lichtdiffusie, lichtweerkaatsingen, verspreiding en chromatic aboration (verstoring van de lens om correct op het licht te focussen) en meer. Om het niet al te ingewikkeld te maken, leggen we uit wat dit allemaal zal betekenen voor games. Voorheen werd voornamelijk scanline rendering gebruikt om licht te renderen in games, wat het meeste betrekking heeft op de polygonen. Dus het licht heeft direct te maken gehad met de objecten die het tegenkomt, zoals texturen, vormen, enzovoort. Ray tracing zal een meer mathematische techniek zijn, die individuele lichtstralen van lichtbronnen behandelt. De ene sluit de andere technologie echter niet per se uit. Zowel de oude techniek als ray tracing kunnen samen tegelijk gebruikt worden, waardoor ontwikkelaars nog meer manieren hebben om mooie lichtpresentaties te creëren in hun games. Voor de volgende generatie betekent dit kort gezegd dat licht nog realistischer verwerkt zal en kan worden in games.

Bekend is dat de AMD RDNA ray tracing technologie hardwarematig in de PlayStation 5 zal zitten. Niet elke vorm van ray tracing is namelijk hetzelfde en niet elk onderdeel van het licht hoeft gerenderd te worden met ray tracing. In potentie kan je met ray tracing fotorealisme nastreven in de renders, maar dan heb je wel te maken met zeer dure technologie. Het is aan studio’s om een afweging te maken hoe uitgebreid ray tracing toegepast wordt, gezien de zware en dure aard van de nieuwe techniek, maar ook hoe het de performance van een game zal beïnvloeden. Tegelijkertijd is het aan Sony om hun first-party titels hierin te pushen om een benchmark te zetten.

3D Audio

De geluidschip van de PlayStation 4 is niet bepaald van hoge kwaliteit. Sony stond echter wel altijd bekend om zijn sublieme geluidsondersteuning, want zowel de PlayStation 2 als de PlayStation 3 waren hun tijd ver vooruit. De PlayStation 4 moet het naar verhouding tegen die platformen afleggen omdat de geluidschip aan boord ondermaats is. In dit geval is een receiver of DAC geen overbodige luxe om je audio-ervaring een boost te geven. Onze ervaringen kloppen, want Mark Cerny heeft zelf toegegeven dat het met de PlayStation 5 beter kan en ook zal zijn. Zo heeft Sony een nieuwe technologie om 3D geluid voor iedereen beschikbaar te stellen ontwikkeld, ongeacht welk soort apparaat je gebruikt. De Tempest (3D) Engine moet er dus voor zorgen dat je met je headset, maar ook met je tv-speakers of uitgebreide hi-fi set dezelfde audio-ervaring zult hebben. Het idee hierachter is dat mensen door de verschillende maten van oren geluid anders ontvangen ten opzichte van elkaar. Sony wil aan de hand van Head-Related Transfer Function (HRFT) algoritmes creëren, zodat iedereen op de juiste manier geluid kan ontvangen aan de hand van presets. Dit is een project waar Sony al lang mee bezig is en ook mee bezig zal blijven, hoe dit dus uiteindelijk zal werken met verschillende apparaten is nog afwachten. Het is in ieder geval een ambitieus project en een alternatief op Dolby Atmos.

PlayStation 5 User Experience – OS

Sony heeft met de PS5 ervoor gekozen om via de user interface meer interactie aan te bieden. Het idee hierachter is dat een gamer nog sneller aan de slag kan gaan met zijn content. Zo bestaat de PlayStation User Experience – zoals het officieel heet – uit twee onderdelen. Het Home Screen en het Control Center.

Home screen – Als je voor de eerste keer de PlayStation 5 opstart kom je in het Home Screen terecht. Dit is in twee onderdelen verdeeld, een tabblad Games en een ander dat Media heet. Onder het tabje Games zul je natuurlijk je games kunnen opstarten en alle andere content die ermee te maken heeft eveneens kunnen bereiken. Extra info over de games zul je hier ook kunnen vinden. Zo kun je onder de Explore functie de laatste nieuwtjes lezen en ook kun je natuurlijk in de PlayStation Store je games aanschaffen. De PlayStation Store zal dit keer geen aparte applicatie zijn, want het is nu volledig in het besturingssysteem geïntegreerd. Dit voor een betere en snellere ervaring dan we nu gewend zijn. Onder de tab Media zul je diverse applicaties vinden van externe diensten.

Control Center – Je kunt de PlayStation 5 in een rust modus zetten, zoals je dat eigenlijk al kent van de PlayStation 4. Mocht je met een game bezig zijn, dan zal deze opgeschort worden, maar op de PlayStation 5 kun je direct verder waar je bezig was nadat je de console weer uit rustmodus haalt. Als je hier gebruik van maakt kom je niet terecht in het Home Screen, maar in het Control Center. Deze ziet er net even anders uit en biedt ook andere functies. Alle opties en mogelijkheden die je van een doorsnee menu verwacht, zijn nu geminimaliseerd en onderaan het scherm geplaatst. Dit op de voorgrond als een soort overlay over je game heen in de vorm van kaarten. Deze kaarten bieden verschillende soorten interacties voor je games. Zo heten sommige kaarten ‘Activities’ en deze dienen als een soort shortcut naar het moment in de game in kwestie. Andere kaarten voorzien je van een progressie-updates, geven je toegang tot hints of sturen je naar de communicatiemogelijkheden met betrekking tot je vrienden. Je komt bij het Control Center met een simpele druk op de knop van je DualSense controller. Hiervoor gebruik je de Home-knop.

Je krijgt vanzelfsprekend veel communicatie mogelijkheden met je vrienden. Je kunt zoals vertrouwd party’s starten, die groter kunnen zijn dan op de PlayStation 4. Ook is het cross-platform: gamers kunnen met elkaar praten op de PlayStation 4, PlayStation 5 en via de PlayStation App, alles werkt met elkaar samen. Via de kaarten kun je ook direct een multiplayer starten met je vrienden. Of als vrienden al in een multiplayer zitten, dan kun je via zo’n kaart direct meedoen – mits de match het toelaat uiteraard.

Backwards Compatibility

Mark Cerny heeft uitgelegd dat native backwards compatibility erg duur is om te realiseren. Zou je bijvoorbeeld PS2 of PS3-games native af willen spelen op de PS5, dan zouden de chips van die platformen in de console gebouwd moeten worden. Zo is dus gebleken dat je geen PS1, PS2 of PS3-games native kan afspelen op de PS5. De architectuur van de voorgaande generaties is zodanig verschillend van elkaar dat dit een behoorlijke opgave is voor Sony om op een financieel haalbare manier in de console te verwerken. Het is technisch zeker niet onmogelijk, maar op dit moment domweg te duur om te realiseren.

Gelukkig komt de architectuur van de PS4 aardig overeen met die van de PS5, dus backwards compatibility wordt voor PS4-games wel ondersteund. Inmiddels is bevestigd dat de PS5 backwards compatibel is met zo goed als alle PS4-games. Ook heeft PlayStation Plus een nieuw extra segment onder de noemer ‘PlayStation Plus Collection’. Hieronder vallen de meest populaire PS4-games die zonder extra kosten aangeboden worden.

Ook is het mogelijk om al je vr-games via de oude PS4 setup op je PS5 te spelen. Dit betekent dat je met de oude PlayStation Camera, Move controllers en PlayStation VR je vr-content zal kunnen gebruiken op de PS5. Belangrijk om aan te geven is dat je de oude camera niet weg moet doen, die is namelijk vereist. Dit omdat de nieuwe PlayStation HD Camera niet met PlayStation VR werkt. Tot slot is ook bekend geworden dat alle PlayLink applicaties te gebruiken zijn in combinatie met de PlayStation 5.

Nu is er natuurlijk nog de vraag hoe het zit met de games van de eerdere Sony consoles. Het lijkt nu aannemelijk dat PlayStation Now hierin een rol zal gaan spelen. Gezien de native support er niet is en PS Now toch een service is die Sony zal pushen, kunnen we er niet omheen dat het tot de mogelijkheden behoort. Maar vooralsnog is dit een wat onzeker aspect, gezien Sony hier nog geen uitsluitsel over gegeven heeft.

DualSense

De iconische symmetrische controller van Sony zal ook weer vernieuwd uitgebracht worden, samen met de console. De DualShock 4 was een controller die erg comfortabel was en nieuwe features heeft geïntroduceerd. Denk aan de speaker, het touchpad en de Share-knop. Wat vooral opviel was de afwezigheid van de Start- en Select-knoppen, die plaats hebben gemaakt voor de Share- en Options-knoppen. Ook de lightbar werd geïntroduceerd, die onder andere gebruikt wordt voor PlayStation VR. De DualShock 4 heeft echter te kampen gehad met wat problemen. Zo kende het launchmodel pookjes die relatief snel begonnen te slijten en ook de batterijduur is in vergelijking met de vorige generatie ondermaats. De DualSense moet een verbetering zijn ten opzichte van de DualShock 4 en hieronder benoemen we alles wat momenteel bekend is.

Batterij en aansluiting – Zoals eerder aangegeven, de batterij is niet al te best in de DualShock 4. Er is bevestigd dat de DualSense een grotere batterij zal hebben, waardoor de gebruiksduur langer moet zijn. De controller zal ook een USB-C aansluiting hebben wat ervoor kan zorgen dat het opladen sneller gaat.

Feedback – De Xbox controller maakt deze generatie gebruik van adaptieve triggers. Dat wil zeggen dat, als je in een game aan de rechterzijde iets ervaart, de controller dan alleen via de rechtertrigger feedback geeft, want het kan afzonderlijk aangestuurd worden. De Joycons van de Nintendo Switch maken gebruik van haptische feedback. Denk aan rumble, maar in verschillende gradaties van sterkte. Sony heeft beide features nu in de DualSense verwerkt. Hierdoor kun je oneindige combinaties van feedback genereren in de controller, waardoor de ervaring van een game meer ‘immersive’ wordt. Dit betekent in potentie veel meer accurate, gevoelsmatige ervaringen en dat belooft veel goeds.

Overige features – Sony heeft aangegeven dat de speaker van betere kwaliteit zal zijn. Ook het touchpad is niet meer weg te denken, die zit namelijk ook weer op de DualSense . Met het oog op backwards compatibility is het wel nodig om deze feature bij de controller te leveren en PlayStation 5 games zullen er ongetwijfeld ook gebruik van maken. De Share-knop is nu omgedoopt naar de Create-knop. Hiermee kan je screenshots maken of opnames starten, opslaan en delen. En natuurlijk kan alles in 4K vastgelegd worden. Je kunt op een simpele manier ook je eigen vastgelegde content verspreiden via sociale media of naar je party’s sturen. Mocht je er trouwens een bericht bij willen voegen, dan kan je dat laten dicteren via de microfoon in de controller. Onder de nieuwe Home-knop, die de vorm heeft aangenomen van het PlayStation-logo, zit namelijk een ingebouwde microfoon die je op elk gewenst moment kan muten.

Launch games

De definitieve launch line-up van games voor de PlayStation 5 is nog niet helemaal rond, maar wel weten we van een paar games dat ze bij de release van de console beschikbaar zullen zijn, of rond die tijd zullen verschijnen. We hebben deze games hieronder op een rijtje gezet.

  • Astro’s Playroom (voorgeïnstalleerd)
  • Spider-Man: Miles Morales
  • Demon’s Souls Remake
  • Bugsnax
  • Jett: The Far Shore
  • Sackboy: A Big Adventure
  • Destruction AllStars
  • Godfall
  • DiRT 5
  • Assassin’s Creed: Valhalla
  • Watch Dogs: Legion
  • Call of Duty: Black Ops Cold War
  • Cyberpunk 2077

Launch applicaties

De PlayStation 5 zal net zoals de PlayStation 4 de mogelijkheid bieden om andere vormen van entertainment te gebruiken. Via de 4K Blu-ray speler kan je de best mogelijke kwaliteit films bekijken, maar ook komt de PlayStation 5 met voorgeïnstalleerde applicaties die in de user interface geïntegreerd zijn. Dit zijn de gebruikelijke namen die je ook op de PlayStation 4 ziet en hieronder een overzicht van de desbetreffende programma’s die te gebruiken zijn op de console.

Vanaf launch

  • Apple TV
  • Disney+
  • Netflix
  • Spotify
  • Twitch
  • YouTube

Post-launch

  • Amazon Prime Video
  • MyCanal
  • Hulu
  • Peacock
  • En andere…

PlayStation 5 & DualSense foto’s en video’s

Blijf PSX-Sense in de gaten houden voor het laatste nieuws en dit artikel voor een algemeen overzicht, dat we zullen updaten bij het verschijnen van nieuwe informatie.