Review: DualSense – Ik ga er geen doekjes om winden, de DualSense is erg bijzonder. Dit is natuurlijk het geval bij elke nieuwe generatie hardware, want de controller is toch de belangrijkste accessoire bij een console. Het is het verlengstuk, je gereedschap en vooral het nieuwe gevoel bij je games die je zult spelen. De DualSense die uitgebracht wordt tegelijkertijd met de PlayStation 5 zal meer functies bieden dan de voorganger met nog een aantal andere aanpassingen. Ik heb de controller inmiddels flink onder handen genomen en bespreek in deze review of Sony erin geslaagd is een volwaardige opvolger uit te brengen van de DualShock 4.
Een flinke stap vooruit
De DualSense lijkt op het eerste gezicht een stukje groter dan de DualShock 4 en dat voel je ook meteen. Zodra je het in je handen neemt voelt de ergonomie anders dan je gewend bent van alle eerdere Sony controllers. Het voelt groter aan, breder en je wijsvingers rusten iets lager bij de schouderknoppen. Een zeer robuust doch bulky gevoel. Bij de duimen lijkt het namelijk allemaal alsof je net iets meer naar de pookjes toe moet reiken. Wat daarmee ook gelijk opvalt is de kwaliteit van de controller. Het voelt stevig aan en niks lijkt te wiebelen aan onderdelen, zoals wel het geval was bij het touchpad op de DualShock 4. Door de verwijdering van de Lightbar aan de bovenkant lijkt het een nettere controller. Nu zit de lightbar verwerkt rond het touchpad wat er simpelweg strakker uitziet. We kunnen dus gerust zeggen dat de DualSense erg premium aanvoelt. Het is duidelijk dat Sony ontzettend veel tijd heeft besteed aan deze nieuwe controller.
De pookjes, d-pad en face buttons voelen wel als vanouds, dus daar valt weinig op aan te merken behalve voor de d-pad. Er zijn namelijk inmiddels betere d-pads beschikbaar met een meer clicky feedback, die voor een meer responsieve ervaring zorgen. Ook de triggers zijn exact hetzelfde als op de DualShock 4, terwijl L1 en R1 nu een iets hardere klik hebben bij het indrukken. Dit zorgt voor en net wat betere feedback bij gebruik. Het touchpad is, zoals eerder genoemd, steviger bevestigd op de controller wat ervoor zorgt dat deze nu meer in het gehele design is opgenomen. Links en rechts boven naast het touchpad heb je natuurlijk ook nog de Create- en de Options-knoppen. Deze zijn nu iets kleiner, maar heel belangrijk of bijzonder is dat niet. Belangrijker is dat alles nu nog meer in harmonie met elkaar is, waaruit blijkt dat de DualSense een meer doordacht design kent, ook voor het oog.
Next-gen feedback
Eerder noemden we al dat L1 en R1 een lekkere feedback geven bij het indrukken daarvan, maar dat is natuurlijk niet waar de naam DualSense voor staat. De vijfde iteratie van de PlayStation controller komt met een hoop nieuwe snufjes, waaronder de haptische feedback in de hendels en de adaptieve triggers. Kort gezegd: het is geweldig. Om een mooi beeld te schetsen van wat je kan verwachten: Je kunt op verschillende plekken in de hendels punten voelen die feedback trillingen geven. Doordat je best veel punten hebt binnen deze hendels voor de feedback, kan een ontwikkelaar een forse hoeveelheid aan combinaties creëren qua gevoel. Hierdoor kunnen specifieke situaties in games gevoelsmatig beter overgebracht worden qua algehele ervaring.
De triggers kennen nu een net iets ander systeem. Onder de triggers zit een weerstandssysteem dat je voelt bij het indrukken. Als je bijvoorbeeld een boog aanspant in een game, voelen de triggers iets zwaarder aan en moet je iets meer kracht zetten om het (volledig) in te drukken. Maar als je bijvoorbeeld gas moet geven dan kan je een meer ruige, trillende feedback verwachten waarbij de uitlaten als het ware onder je vingers brullen. Het is een gimmick, maar wel een die we kunnen waarderen, omdat het een extra gevoel van sensatie kan bieden als het goed toepast wordt in games. We snappen echter dat je het ook uit zou willen zetten, omdat de triggers echt zwaar aan kunnen voelen en het het tappen in sommige situaties kan tegenhouden. Geen zorgen, die optie is aanwezig in de PlayStation 5. Toch kunnen we niets anders zeggen dan dat we blij zijn met deze nieuwe features, wat toch weer deuren zal openen voor innovatieve concepten.
Veel toeters en bellen
Er zijn nog een paar andere onderdelen die ik onder de loep heb genomen. De Home-knop is dit keer niet een mooie grote ronde bolle knop, maar het PlayStation logo als reliëf. In eerste instantie is het even wennen, omdat het anders is. We werken immers al jaren met die bekende ronde bolle knop. Ook voelt deze knop minder responsief aan dan de traditionele knop, maar misschien is dat onderdeel van het wenproces. Niet erg belangrijk, maar wel opvallend. Wat veel belangrijker is, is de grotere accu die erin zit. Dit is misschien wel het allergrootste pluspunt en vooruitgang van deze controller, want hij gaat een stuk langer mee dan de DualShock 4. Een precieze indicatie is nog moeilijk om te geven, maar na meer dan 10 uur gamen bleek de controller nog altijd een balkje kracht te hebben. De controller is net nieuw dus vanzelfsprekend is de batterij nog op volle capaciteit, maar dat maakt het niet minder indrukwekkend.
Dit is natuurlijk ook erg nodig, niet alleen omdat de DualShock 4 een slechte accu had, maar ook voor alle kinetisch output die de DualSense kan produceren. Dit voel je ook wel terug in het gewicht. Dit is de zwaarste PlayStation controller tot op heden. Zeker geen minpunt overigens, sterker nog: eigenlijk is het wel fijn, want het draagt bij aan de premium feeling. De motion sensoren zijn trouwens ook weer van de partij en lijken accurater dan ooit. Je hebt minder overdreven bewegingen nodig om een goede output te krijgen. Dit geldt eveneens voor het touchpad, je aanraking wordt erg precies geregistreerd wat een fijne vooruitgang is.
Afdeling: Geluid
De DualSense heeft op geluidsgebied een hoop te bieden. Laten we beginnen bij een oude bekende: de speaker. Het lijkt erop dat er een flinke speaker inzit, want het kan behoorlijke wat volume produceren. Ook klinkt het net even wat beter dan bij de DualShock 4, maar verwacht niks wereldschokkends. Gepaard met de speaker zit er ook een microfoon in de controller verwerkt. Voor de microfoon is een extra knop aanwezig op de DualSense, die onder de Home-knop zit. Dit is een mat-transparante mute-knop die, als je erop drukt, geel oplicht ter indicatie dat niemand je meer kan horen.
Een bottleneck van de DualShock 4 – om even terug te grijpen naar de vorige controller – is de geluidschip. Die was simpelweg slecht wat je kon merken bij het gebruik van een headset die je via mini-jack op de controller aansloot. De DualSense brengt daar verandering in, want een headset klinkt via de DualSense nu als een wereld van verschil. De signatuur lijkt mooi vol geluid te bieden, helder in de basis maar tegelijkertijd pusht het ook een mooie bass ondersteuning. Een neutraal klinkende headset klinkt nu gewoon erg goed via de controller, dus gebruikers van mini-jack headsets zijn zeker niet verplicht om naar een alternatief te kijken. Dit werkt immers goed en brengt een degelijke geluidservaring.
Conclusie
Sony heeft erg veel aandacht besteed aan de nieuwe controller voor de PlayStation 5. De bekende features zijn er allemaal op vooruitgegaan of aangepast in lijn met het ontwerp. De nieuwe features zijn een genot en dan met name de haptische feedback in de hendels, alsook de adaptieve triggers. Het voelt anders dan wat je kent en het kan voor hele leuke ervaringen zorgen in next-gen games. De audiochip is eindelijk goed genoeg om mini-jack headsets degelijk te ondersteunen en ook de accu heeft een flinke upgrade gekregen. Het grootste punt van kritiek is echter de ergonomie van de controller, want het voelt ‘bulky’ aan. De normale rusthouding laat de DualSense namelijk groot aanvoelen, iets wat gewoon even wennen zal zijn. Desondanks kunnen we niets anders zeggen dan dat de DualSense zeer uniek, fijn en veelbelovend is voor de volgende generatie.
Pluspunten
- Haptische feedback is fantastisch
- Adaptieve triggers zijn tof
- Betere audio ondersteuning voor headsets
- Langere accuduur
- USB-C aansluiting
- Design is mooi
- Mute-knop
- Touchpad is flink verbeterd
Minpunten
- Ergonomie is minder optimaal
- Weinig verandering aan de d-pad
-
Wanneer kunnen we een review van de console verwachten?
@Anoniem-8960: 11 november, we willen graag alles zonder embargo’s op bepaalde onderdelen de review publiceren
De video review van de ps5 is al live op de pu website. De videoreview van sense zal die straks ongetwijfeld op kwalitatief niveau gaan toppen.
@M4GN3T: M4GN3T kan je delen wat de repercussies / sancties zijn als er iets wordt gedaan dat Sony niet wil?
geven de knopjes ook licht? de grijze x,driehoekje,rondje,vierkantje ziet er niet echt mooi uit
Betere d-pads beschikbaar met een meer clicky feedback?
Ik vind die dingen just super slecht. De d-pad is just goed zoals die nu is.
Betere d-pads beschikbaar met een meer clicky feedback?
Ik vind die dingen just super slecht. De d-pad is just goed zoals die nu is
Ben blij dat ik een extra controller heb gekocht.
Klinkt goed, ben benieuwd voor mezelf als ik hem vast houd.
Ben zo benieuwd!
@Colonski: Niets, maar er zijn nog onderdelen die we dan pas kunnen bespreken 🙂
@M4GN3T: Ikke niet snappie. Er zijn geen sancties mbt t embargo? Waarom kan je dan niet alles delen
@M4GN3T:
Nee hoor. Embargo is over. Volgende week is hij in de pre orders hun handen. Wie gaat er nu zolang wachten met reviews…
@Colonski: simpel, geen gratis spulletjes meer van sony.
@Colonski: Er zijn gewoon afspraken, sommige onderdelen zijn nog niet af en willen we wel bespreken. Snap niet zo goed wat sancties hierin er toe doen. Sommige punten bespreken we gewoon pas na 11 november en we willen een volledige review publiceren.
@Anoniem-2350: Denk dat wij hierin toch iets meer info hebben.
@M4GN3T: Komt door t woord ‘embargo’ dat je gebruikt. Vaak als niet altijd zijn er consequenties aan verbonden wanneer dit geschonden wordt,
@Colonski: Ah ja voor ons is die lading wat minder, tis meer dat we sommige dingen nog niet kunnen gebruiken – maar die we wel belangrijk vinden voor een review op een PS focussed site.
Ben heel benieuwd naar het nieuwe dising van de DualSense. Nog even geduld hebben voor we los kunnen op de ps5
Dave Lee komt met Astro Bot aan iets meer dan 4 uur speeltijd voor de controller leeg is door alle toeters en bellen die in de controller aangesproken worden. Dat is toch wel erg karig dan.
Wat dat embargo betreft, zag een youtube review van vandaag waarin iemand niet mocht laten zien hoe makkelijk die grote platen te verwijderen zijn om te modificeren. Is onder embargo.
Is de controller ook interessant voor mensen met een ps4?
Een geweldige controller heeft Sony ontworpen, daar kan MS nog iets van leren 🙂
wel jammer dat er geen vervangbare batterijen inzit,groot gemis
-xbox wint op dit gebied.
Vind het toch wel opvallend dat het ontbreken van backbuttons niet beschreven staan bij de minpunten. Ik vind dat persoonlijk echt een gemiste kans. Of juist een goede rede om met een pro controller te komen.
@mrb: ik ben benieuwd wat de levensduur gaat worden.
@Anoniem-5446: dan is die controller kaduuk
@Anoniem-7517: nee werkt niet
@mantequilla: dit wordt door veel mensen juist gezien als het nadeel van de Xbox controller. Ik heb persoonlijk ook liever een vaste batterij erin. Nooit problemen mee gehad
@Bass: ik hoop dat erbij de nieuwe xbox controller geen acu of batterijen in hoeft. Ze hebben een USB c aan sluiting. Kan er mooi een usb kabel aan. Ik game toch altijd bedraad.
@M4GN3T: testen jullie de controller ook nog op de ps4?
@Anoniem-6887: werkt niet
@Anoniem-4263: dat maakt de controller een stuk lichter ja
@mantequilla:
Ga weg met je batterijen, grote stap terug.
@Anoniem-5331: Dat zal de tijd leren, persoonlijk heb ik nooit geen problemen gehad met een PS controllers. Alleen 1x onder garantie een kapotte Xbox One controller gehad en een Nintendo Switch Joy Con met verbindingsproblemen
@mrb:
Als Sony nou eens leert van Microsofts controller qua layout. Dan heb je de beste controller ooit en heb ik ook eens een reden om überhaupt aan een PlayStation te denken
@Anoniem-5620: Kwestie van smaak natuurlijk. Ik vind de PS en Xbox One controller allebei fijn. De PS5 controller is wel weer een flinke sprong vooruit en is echt next gen, daar kan MS weer veel van leren.
@mrb:
Eens. Krijg zelf altijd kramp na 10 minuten de linker stick te hebben gebruikt op PlayStation. Daarom is voor mij elke generatie de keuze vrij makkelijk. Maar zou willen dat ik de PlayStation serieus in overweging kon nemen. Helaas is dat nog steeds niet het geval.
Jammer dat er in dit review niet verteld word hoe de mic bevalt.. toch een hele grote punt lijkt me aangezien dit de eerste x ooit is dat sony dit doet dus snap niet waarom dat gebied totaal overgeslagen is. Voor de rest leuke revieuw
Nog minder ergonomisch? Poeh poeh…. Niks geleerd dus.
Die linker stick is zo onnatuurlijk voor je duim…..
@Anoniem-6887: werkt niet
@Anoniem-6394: De PS5 schijnt een stukje groter te zijn dus misschien heb je daar geen problemen mee
@M4GN3T: Niet met PS5 games maar toch wel met PS4 games?
Verlichten de knoppen ook??
Ik ben enorm benieuwd naar de nieuwe controller, klinkt in ieder geval goed als ik het zo lees. Het zal wel weer even wennen zijn.
@Anoniem-3908: kun je niet hard genoeg drukken?
@Bass: hoezo dan? als je een duracell ultra erin gooit,kan ie maanden mee?
@mantequilla: omdat die Duracell er ook weer uit moet en dan moeten er telkens weer nieuwe in die je moet kopen. Nu is het snoertje erin en klaar
@mrb: nee helemaal niets op ps4
@M4GN3T: Ik bedoel, werkt een PS4 controller op de PS5 console met PS4 games 🙂 Heb inmiddels al gelezen op internet van wel
@mrb: ah dat werkt wel ja – soms heb je het zelfs nodig want bijv Tsushima herkent de touchpad van DualSense niet
@M4GN3T: Bedankt voor de info 🙂