Review | Chernobylite

Review | Chernobylite – Toen Aleksandr Akimov op 26 april 1986 om twintig na één de noodknop indrukte, dacht hij dat hij de Tsjernobyl kerncentrale van de ondergang redde. Hij kon onmogelijk weten dat de geactiveerde controlestaven, ontworpen om in noodgevallen de nucleaire kernreactie stil te leggen, door een designfout eerder het tegenovergestelde effect zouden teweegbrengen. Het gevolg is parate kennis: een enorme explosie deed het gebouw daveren op zijn grondvesten, een aanzienlijk deel van het loodzware plafond werd richting stratosfeer geblazen en een onzichtbare, kilometerslange radioactieve wolk verspreidde zich over Europa. Tot op de dag van vandaag is de zone rond Tsjernobyl praktisch onbewoonbaar, zo doordrenkt van straling dat hier langer rondhangen dan absoluut nodig is een pijnlijk doodvonnis betekent. Lekker gezellig, dus. En meteen ook de ideale locatie voor een horrorgame.

Eindelijk weer thuis?

In Chernobylite kruip jij in de huid van professor Igor Khymynuk. Je was erbij toen op die bewuste dag in april de tijd even bleef stilstaan en de wereld collectief zijn adem inhield. Hetzelfde kan niet gezegd worden over je echtgenote, Tatyana. Zij verdween enkele dagen voor de ramp spoorloos, een zaak vermiste personen gedoemd om nooit opgelost te worden. Een verdacht verdwijnen, dat zeker… maar door de massale evacuatie van Pripyat en omstreken kon Igor niet anders dan zijn vrouw in de steek laten. Onvrijwillig uiteraard, al betekent dat niets wanneer je ‘s nachts klaarwakker en verteerd door schuldgevoelens naar het plafond ligt te staren. Bij aanvang van de game is er echter iets veranderd. Igor heeft weer hoop. Recente informatie lijkt erop te wijzen dat Tatyana nog leeft en ergens in de zone rond Tsjernobyl rondhangt. Tijd om zelf even poolshoogte te gaan nemen.

Met de hulp van twee huurlingen betreed je de zone en weet je uiteindelijk zelfs de beruchte kerncentrale binnen te dringen. Je bent op zoek naar Chernobylite, een stof die écht bestaat, maar in het universum van de game bijzondere krachten bevat. Chernobylite stelt je namelijk in staat om met tijd en ruimte te klooien: je kan er een wormgat mee openen om van de ene locatie naar de andere te teleporteren en mits voldoende voorraad ben je zelfs in staat om gemaakte beslissingen uit het verleden ongedaan te maken. Het nut van deze materie in de zoektocht naar Tatyana is niet meteen duidelijk, maar Igor is ervan overtuigd dat Chernobylite hem zal helpen om de liefde van zijn leven terug te vinden. Erachter te komen wat precies geleid heeft tot haar verdwijning. Én eventueel de wereld te redden, want er is iets niet pluis in de omgeving van de kerncentrale. Daar waar monsters ronddwalen…

Authentiek

Zo word je dus halsoverkop midden in een mysterieus kluwen van semi-technische metafysica en intriges uit de koude oorlog gedropt. Aanvankelijk is het allemaal erg vaag. Het plot van Chernobylite weet je echter moeiteloos aan het scherm te kluisteren met enkele boeiende samenzweringen die je aanwijzing per aanwijzing oplost, terwijl je er ondertussen alles aan doet om in leven te blijven. Dé ster van de game is echter de zone rond Tsjernobyl, die je min of meer vrij kan verkennen. Het betreft hier geen grote open wereld, wel een aaneenschakeling van kleinere omgevingen die je met behulp van de eerder beschreven teleportatie kan bereiken. Elk stukje spelwereld – van het akelig verlaten stadscentrum van Pripyat tot het door radioactieve straling verkleurde Rode Bos – teert op een heerlijk spookhuissfeertje en lijkt bovendien zo uit een documentaire over Tsjernobyl gestapt.

Zonder grafisch ooit te overdonderen – hierover later meer – weet The Farm 51 je het gevoel te geven dat je je écht in de zone rond Tsjernobyl bevindt. De ontwikkelaar trok ter voorbereiding naar Oekraïne om daar zelf het niet-helemaal-voormalige rampgebied te verkennen en zo inspiratie op te doen. Authenticiteit hoog in het vaandel dragen, noemen we dat. En het loont de moeite: de hoeveelheid detail in het leveldesign is bij vlagen gewoon overdonderend. In de half in elkaar gestuikte ruïnes van flatgebouwen spat de mistroost gewoon van je scherm. De creep factor in de soms onnatuurlijk stille bossen maant dan weer aan tot over de schouder kijken. De gepast minimalistische muzikale ondersteuning biedt een meerwaarde, de krampachtig overacterende Engelse stemacteurs niet. Gelukkig kan je ook voor Russische stemmen opteren, die niet alleen een betere prestatie leveren, maar ook de ervaring nóg authentieker maken.

Igor is geen soldaat

Chernobylite slaagt er dus met vlag en wimpel in om je een overtuigende versie van het echte werk voor te schotelen. Je zou als gamer nog net geen beschermend loden pak aantrekken. Door de wereld dwalen is echter één ding; daar effectief dingen doen die de moeite waard zijn iets heel anders. Igor wordt voortdurend op missie gestuurd, op zoek naar aanwijzingen of – niet te versmaden – levensreddende middelen. Onderweg stuit hij op soldaten van de NAR, een organisatie die de controle over de zone rond Tsjernobyl probeert te verwerven. Naarmate de game vordert en de zone meer en meer wegzinkt in een moeras vol radioactief afval, kom je ook andere vijanden tegen. Teleporterende mutanten, bijvoorbeeld. Deze bieden wat variatie tegenover de eerder standaard aanvoelende meute Russische soldaten die je al honderd keer eerder gezien hebt. En ze zorgen voor heel wat nagelbijten.

De confrontatie aangaan is altijd een optie, al mag je nooit uit het oog verliezen dat Igor geen soldaat is en Chernobylite geen schietspel. Toegegeven: we kunnen ons voorstellen dat de gemiddelde universiteitsprofessor minder goed overweg kan met een revolver, maar dat neemt niet weg dat Igor net zo stroef mikt als een oude dame met artrose en wel héél krampachtig om zijn as draait. Dit is een bewuste keuze van The Farm 51 om Igor kwetsbaarder te maken, maar het maakt schietgevechten aanvankelijk frustrerend. Tot je de kneepjes van het vak voldoende beheerst om met behulp van wat strategisch dekking zoeken het tij te keren. Stealth is echter te allen tijde een beter speelbare optie, al is het maar omdat je zo grootschalige (en dodelijke) shoot-outs vermijdt. Rondsluipen en vijanden in stilte uitschakelen gebeurt op een best gebruiksvriendelijke wijze, dankzij een handig icoontje dat duidelijk weergeeft wanneer vijanden je wel of niet in de mot hebben. Als de nood het hoogst is, kan je overigens ook altijd het hazenpad kiezen – survival horror style. Voor ieder wat wils, dus.

Basismanagement

Igor staat er niet alleen voor. Door de game heen verzamel je een aantal medestanders, die je in jouw plaats op missie kan sturen. Dat is ook belangrijk, want het verzamelen van resources is uitermate belangrijk en jaagt je slaagkansen staalhard de hoogte in. Voedsel, geneesmiddelen en munitie… die dingen zijn in Chernobylite waardevoller dan geld en zorgen er tevens voor dat je teamgenoten zich meer op hun gemak voelen. Als leider van het team ben je eveneens verantwoordelijk voor je uitvalsbasis. Hier plan je expedities naar de zone en keer je na elke missie terug om de nacht door te brengen. Om het comfort en welzijn van je kompanen hoog te houden – en een eventuele opstand tijdig in de kiem te smoren – is het belangrijk dat je aan hun noden voorziet. Iedereen een aparte slaapplaats, genoeg verlichting, entertainment… dankzij een intuïtief first-person bouwsysteem stamp je zo een gezellige basis uit de grond.

Door Chernobylite te spelen, unlock je skill points, die je vervolgens bij je teamgenoten kan inruilen voor een lesje in overleven. Vrij vertaald betekent dit dat je een kort tutorial level voor je kiezen krijgt en achteraf kan genieten van een extra vaardigheid. Je kompanen zijn dus best belangrijk. Jij bent echter de baas en dat betekent dat jij alle belangrijke beslissingen voor je rekening neemt. Wie je wanneer en waar op missie stuurt, bijvoorbeeld. Of tactische overwegingen: verbrand je belangrijke gegevens zodat ze niet in vijandige handen kunnen vallen of neem je ze eerst door, waardoor je ze achteraf mogelijk wél moet afstaan? Your call. Je teamgenoten geven voortdurend advies en reageren tevreden dan wel verontwaardigd wanneer je dit niet volgt. In extreme omstandigheden keren ze je de rug toe. Of sterven ze, want een ondervoed, ongewapend man in het hol van de leeuw sturen is nu eenmaal niet zo verstandig.

Niet het scherpste potlood in de lade

Geen enkele beslissing is echter finaal. In Chernobylite kan je in ruil voor de titulaire materie eerdere keuzes ongedaan maken, om vervolgens te kijken hoe deze alternatieve paden het heden veranderen. Interessant op papier, in realiteit een nachtmerrie. Ons exemplaar van de game crashte namelijk finaal toen we een aangepaste werkelijkheid probeerden te laden… en wiste vervolgens zonder pardon al onze vooruitgang. Welke savegame we ook probeerden te laden, we werden meedogenloos terug naar het begin gestuurd. Een afgrijselijke gamebreaking bug die alle plezier dat we tot dusver aan Chernobylite hadden beleefd onmiddellijk wist te kelderen. We kunnen de meeste doorsnee bugs en glitches – waarvan Chernobylite overigens ook niet gespaard blijft – door de vingers zien, maar wanneer onze voortgang zo brutaal afgebroken wordt, kunnen we niet anders dan dit in rekening brengen.

Dat leidt ons meteen naar het grootste probleem van Chernobylite: de technische uitvoering. De game draaide op onze PlayStation 5 in 4K, maar dat levert niet meteen oogstrelende plaatjes op. Het zeer authentieke leveldesign is prachtig; de in-game texturen ogen echter gedateerd en doen denken aan vroege PS4- of zelfs late PS3-tijden. Denk aan Metro 2033 en geef dat mentaal een grafische upgrade: nu weet je ongeveer hoe Chernobylite eruit ziet op een 4K tv. De game probeert stabiel te draaien op 30fps, maar slaagt daar helaas lang niet altijd in. Soms zakt de framerate merkbaar richting 20fps, met enkele vaste haperingen – telkens wanneer je de laatste vijand in je onmiddellijke omgeving afgeknald hebt, bijvoorbeeld – als spreekwoordelijke kers op de radioactief aangetaste taart. Begrijp ons niet verkeerd: Chernobylite blijft altijd speelbaar, maar we zijn tegenwoordig gewoon heel wat beter gewend.

Gereviewd op: PlayStation 5.
Ook beschikbaar op: PlayStation 4, Xbox One, Xbox Series X|S en pc.