Special | Playdate: een ‘crank’zinnige handheld – Het is vandaag de dag niet gemakkelijk om nog origineel voor de dag te komen in de gamesindustrie. Dit geldt voor games zelf, maar helemaal voor consoles/handhelds. Nintendo weet de laatste jaren met zijn hardware wel iets van originaliteit te brengen, maar daar houdt het ook op. Panic – een bedrijf dat normaal software voor de Mac maakt en als uitgever dient voor games, waaronder Firewatch – heeft zijn allereerste hardware op de markt gebracht: Playdate. Vanaf het begin was het de bedoeling om een handheld te maken die uniek is in zijn soort. Dat de Playdate origineel is, is een ding wat zeker is. Alleen staat originaliteit niet synoniem aan succes.

Klein, maar heel erg fijn

Als je de Playdate op een foto ziet, dan lijkt de handheld er wat (goedkoop) ‘plasticerig’ en licht uit te zien. Als je de nieuwe hardware van Panic voor het eerst daadwerkelijk ziet, zal je je mening al iets aanpassen, omdat het er dan toch wat beter uitziet. Haal je de Playdate uit de doos, dan verander je totaal van mening. De handheld voelt namelijk verrassend robuust aan. Met een gewicht van 85 gram is de hardware allesbehalve zwaar, maar doordat het dingetje zo klein is – 7,5 cm x 7,8 cm x 0,9 cm – voelt het toch gewichtig aan. Tevens blijkt het gebruikte materiaal voor de handheld goed, stevig aan te voelen. Ja, het is plastic, maar het is zeker niet het ‘goedkope’ soort. Je krijgt in ieder geval het idee dat je een ‘high end’ stukje hardware in je handen hebt. Het design zelf is simpel gehouden, het maakt daardoor zeker niet minder indruk.

Aangezien de Playdate van zichzelf al klein is, is het scherm ook niet al te groot. Deze is 5,7 cm x 3,4 cm en heeft een resolutie van 400 x 240. Dat klinkt op papier niet bepaald indrukwekkend, in praktijk is het een prima resolutie die zorgt voor scherpe beelden. Er is met het beeld zelf wel iets bijzonders aan de hand. Deze gebruikt namelijk geen kleuren. Elke pixel kan alleen zwart produceren en de kleur van het scherm zelf. Tevens is het scherm ongebruikelijk voor een gaming handheld, deze geeft namelijk een uitermate helder beeld door lichtinval. Het is een beetje te vergelijken met E-inkt, alleen dan met een vele malen hogere refresh rate. Dit is echter niet het enige wat bijzonder is aan de handheld van Panic.

Het meest in het oog springende onderdeel van de Playdate is de zwengel, die aan de rechterkant van de handheld zit. Er is hier veel zorg aan besteed om deze zo perfect mogelijk te krijgen en we kunnen wel zeggen dat dit is gelukt. Het geheel draait buitengewoon soepel en zonder enige hapering, terwijl de aanwezigheid van een klein beetje frictie ervoor zorgt dat deze toch wat ‘gewicht’ heeft. Het gevoel van de zwengel is echt heel erg indrukwekkend. De slinger kan je ook nog gemakkelijk ‘opvouwen’, zodat deze niet in de weg zit als je hem niet nodig hebt. Dit doe je door de zwengel te draaien en het handvat in de zijkant van de Playdate te stoppen.

De Playdate is niet alleen maar met de zwengel te besturen, de handheld beschikt ook over een d-pad en twee actieknoppen. Voor beide geldt dat deze erg goed aanvoelen. Ze zijn lekker ‘clicky’ en je hoeft ze niet diep in te drukken, dus je kan snel reageren tijdens het gamen. De vierpuntsdruktoets en actieknoppen voelen ook zeer robuust aan. Je krijgt daardoor het idee dat je deze flink kan misbruiken zonder dat ze stuk gaan. Nou ja, dat geldt eigenlijk voor heel het apparaatje. Je hoeft dan ook niet bang te zijn als je de Playdate eens laat vallen. Het kan wel tegen een stootje. Verder is er op de handheld nog een USB-C aansluiting te vinden voor het opladen, en een hoofdtelefoon aansluiting. Je kan ongeveer acht uur spelen voordat je de handheld opnieuw moet opladen, wat zeer redelijk is aangezien de Playdate zo klein is en er geen grote batterij in kan.

Games of demo’s?

De Playdate is dan wel een wonderlijk stukje hardware, maar hoe zit het met de games? Als je de handheld aanschaft, dan krijg je daar twintig titels bij. Tenminste, die krijg je er op den duur bij. Deze worden namelijk op een bijzondere manier aangeboden. Elke maandag worden er automatisch twee spellen gedownload. Het duurt dus tien weken nadat je de handheld in bezit hebt totdat je alle titels kunt spelen. Aan de ene kant is het tof dat je elke week nieuwe games krijgt, want hierdoor heb je steeds iets om naar uit te kijken. Als er weer twee games op je handheld zijn geïnstalleerd, krijg je ‘het nieuwsgierige kleine kind’-effect als je deze ‘uitpakt’. Aan de andere kant is het ook zo, dat als de games die nieuw zijn toegevoegd je niet boeien, je dus een week moet wachten totdat je de volgende titels krijgt. Het is dan hopen dat die je wel bevallen, anders moet je nog langer wachten om van je Playdate te kunnen genieten.

Twintig games lijkt heel veel, dus je zou denken dat er voor elk wils wat tussen zit. Dat is ook zo, want er worden titels in verschillende genres aangeboden, alleen vallen de meeste titels meer onder de noemer ‘tech demo’. Zo heb je bijvoorbeeld een game waarin je met een surfer zoveel mogelijk punten moet halen door van een oneindige golf te springen en zoveel mogelijk om je as te draaien. Dit werkt echt perfect met de hendel, alleen wordt dit heel snel repetitief en zo zijn er meer games waarvan hetzelfde kan worden gezegd. Dat de Playdate ideaal is om ‘even snel’ te gamen is duidelijk, maar dan mag je toch wel iets meer verwachten dan wat deze tech demo’s voorschotelen. De meest ‘cringy’ titel is een variant op de eeuwenoude ‘Nokia game’ Snake. Hier zit je als gamer niet bepaald op te wachten als je nieuwe hardware aanschaft.

Nu zijn er wel degelijk spelletjes die wel als een volwaardige game aanvoelen, ook al mag je niet verwachten dat deze games tientallen uren aan gameplay met zich meebrengen. Dit soort games zijn echter in de minderheid. Er is één titel die trouwens met kop en schouders boven de rest uitsteekt en dat is ‘Saturday Edition’: een point-and-click achtig avontuur. Het grappige is dat juist dit een titel is die helemaal geen gebruikmaakt van de zwengel. Je speelt het spel dus met ‘normale’ controls. Betekent dit dat de zwengel niet meer dan een gimmick is en dus net zo goed weggelaten had kunnen worden? Nee, dat zeker niet. Een aantal games tonen dat de hendel absoluut zijn meerwaarde kan bieden, maar het is aan de ontwikkelaars om deze feature op een manier te benutten waardoor het unieke en/of zinvolle gameplay oplevert. Bij sommige titels zie je nu dat de zwengel wordt gebruikt voor dingen die je beter met een d-pad of actieknop kan doen.

Op zoek naar het licht

De Playdate zelf is dus een indrukwekkend stukje hardware, de games die je bij de handheld krijgt laten wat te wensen over. Dat is alleen niet het enige negatieve aspect van de hardware. Zoals je al eerder kon lezen, is het beeld op zich erg indrukwekkend, maar er zit één groot nadeel aan: je hebt licht nodig om te kunnen gamen. Wil je in de avond op de Playdate spelen of zet de schemer in, dan heb je een probleem. Dit had gemakkelijk opgelost kunnen worden door een backlight in te bouwen in de hardware, die je aan of uit kan zetten. Een ander minder leuk aspect is dat de Playdate moeilijk te verkrijgen is. Koop je de hardware nu, dan heb je op zijn vroegst begin 2023 de handheld pas in huis.

Er valt echter ook wat positiefs te zeggen over alle games die je bij de Playdate krijgt. Het zijn namelijk allemaal exclusieve titels. Ook games die nog komen gaan en op itch.io worden aangeboden, zullen niet op een ander platform te spelen zijn. Aan de andere kant zal je ook geen mainstream spelletjes op de Playdate zien, maar daar is de handheld ook niet voor gemaakt. Het zijn meer gamers die indie titels hoog hebben zitten, waar de handheld interessant voor zal zijn. Val je niet onder deze groep, dan is de Playdate simpelweg niet voor jou. Wat trouwens ook leuk is, is dat je je eigen games kunt maken voor de Playdate. Met de gratis app ‘Pulp” kan je via je webbrowser best aardige resultaten boeken.

Niet goedkoop

Dan is er nog de prijs van de Playdate. De hardware van Panic kost je $179. Dat is al aardig aan de prijs, maar er komen nog extra kosten bij. Tegenwoordig moeten bij transacties vanuit het buitenland meteen alle extra kosten worden afgerekend, zoals inklaringskosten en belasting. Er komt $42,34 aan belasting bij, plus $22,64 aan inklaringskosten en dergelijke. Het eindbedrag komt dan op $243,98. Vandaag de dag kun je het dollarteken in een euroteken veranderen als je ongeveer de prijs in euro’s wilt weten, dus je betaalt aardig wat geld voor de Playdate. Dit maakt dat de handheld toch wat moeilijk aan te raden valt. Niet vanwege de hardware, maar omdat de meeste games gewoon tech demo’s zijn en de prijs erg hoog ligt.