Door de jaren heen is de gamesindustrie gegroeid naar één van de grootste takken van de entertainmentindustrie. De ene na de andere grote titel verschijnt voor de platformen waar we allemaal bekend mee zijn. Alles moet een miljoenen omzet behalen om de aandeelhouders tevreden te houden. En daarmee lijkt echter een grote groep gamers over het hoofd te worden gezien. Ik word nu niet bepaald warm van de zoveelste live-service game met een in-game winkel, waarin van alles te koop is. Originaliteit is vandaag de dag soms ver te zoeken en al helemaal wanneer je fan bent van games die jou een echte ‘what the actual f…’-ervaring geven.

Oh wat waren de zesde en zevende generatie consoles toch een mooie tijd voor mij. De ene na de andere game uit het maffe brein van Suda51 verscheen voor diverse platforms. Die games waren allesbehalve volmaakt, maar wisten mij op een bepaalde manier een grotere grijns op m’n gezicht te toveren dan veel van het Triple-A geweld destijds. Studio’s als Grasshopper Manufacture, Suda51’s kind, en Access Games brachten met enige regelmaat nieuwe titels uit. Uit de Amerikaanse hoek hadden we nog de creaties van Tim Schafer met zijn studio Double Fine Productions. Veel games van dit soort studio’s hebben vandaag de dag een cult status bereikt, maar kunnen qua omzet natuurlijk niet tippen aan wat titels van de grote jongens doen.

Natuurlijk begrijpen we dat games ontwikkelen geen liefdadigheid is, want ontwikkelaars moeten aan het eind van de dag gewoon weer brood op de plank hebben. Sommige van de omschreven titels hebben simpelweg verlies gedraaid, hoewel dat mijn inziens niet helemaal terecht is. Neem bijvoorbeeld Shadows of the Damned, een project waar Suda51 én Shinji Mikami samen aan hebben gewerkt. Een erg leuke titel met genoeg absurde taferelen erin verwerkt dat zelfs figuren als David Lynch zouden denken: wat gebeurt hier nou weer? Dat een titel initieel geen succes is, wil nog niet zeggen dat er geen behoefte naar is. De fout zal eerder ergens bij de PR rondom zo’n game liggen, want Shadows of the Damned was allesbehalve slecht.

Een perfect voorbeeld hiervan is de eerste Psychonauts uit de stallen van Double Fine. De game werd tijdens de ontwikkeling veel geplaagd en verscheen uiteindelijk in 2005 onder de vlag van Majesco Entertainment als uitgever. Destijds volgde ik de ontwikkeling omtrent Psychonauts op de voet, want die game sprak mij ontzettend aan. Een toffe 3D platformer met een thema waar ik nog nooit eerder van had gehoord. Door het uitstel verdween Psychonauts op een gegeven moment echter van mijn radar, tot ik de game plots in 2005 zag liggen bij de Free Record Shop. Zonder er over na te denken kocht ik de game en ik was verliefd. Wat een fantastische titel. Maar voor Majesco was het geen succes te noemen. Desalniettemin werd Psychonauts door de jaren heen een cult-hit en besloot Double Fine jaren later de game opnieuw uit te brengen. Door dat latere succes werden we in 2021 op Psychonauts 2 getrakteerd wat wederom een fantastische, originele game was.

Absurdisme in videogames is niet dood, maar het is ondervertegenwoordigd. Dat zal deels liggen aan het feit dat de ontwikkelaars die ik noem inmiddels zijn overgenomen door grote bedrijven die geld willen zien. Grasshopper Manufacture valt nu onder NetEase, Double Fine onder Microsoft en Access Games is hun belangrijkste creatieve brein kwijt, Swery65. Voor een industrie die pleit dat videogames ook als kunst gezien moeten worden, valt er nog maar weinig creatieve vrijheid te bespeuren. Ik hoef niet alleen maar grote, big-budget games te spelen. Triple-A kan heel tof zijn, maar soms is een prima A-game met een goede portie originaliteit én absurditeit vele malen vermakelijker dan ‘Oorlogsgame 146’ en ‘Open Wereld Met 1001 Dingen Om Te Doen Part 73’, en meer.

Het is jammer om te zien dat die absurde games ondervertegenwoordigd zijn en door de huidige industrie haast met uitsterven bedreigd worden, want niet lucratief. Mee eens? Totaal niet of denk je er genuanceerder over? Laat je vooral horen in de comments hieronder. Mis jij ook wat creativiteit of vind jij het wel prima wat we nu allemaal krijgen voorgeschoteld?