Special | Resident Evil 4: een langlopende erfenis – In de twee voorgaande specials hebben we het gehad over de ontwikkeling van Resident Evil 4 én keken we wat gerichter naar een aantal van de vele fantastische momenten die deze game bevat. Daar blijft het echter niet bij, want Resident Evil 4 is zo’n ontzettend belangrijke game geweest – niet alleen voor de franchise – maar ook voor de gamesindustrie als geheel. Er zijn maar weinig titels (denk: Half-Life, Grand Theft Auto III, DOOM) waar de term “trailblazer” zo op van toepassing is. In deze laatste special gaan we nader bekijken op welke gebieden Resident Evil 4 zo z’n invloeden heeft gehad, en dat is niet alleen bij de introductie van een nieuw genre gebleven.

In huize Resident Evil

Natuurlijk sijpelde het immense succes van Resident Evil 4 door naar vervolgen en spin-offs. Het pad naar meer actie-georiënteerde titels was ingezet en we kregen Resident Evil 5 voorgeschoteld. Ondanks de sterkere nadruk op (coöp) actie en de minder aanwezige horror elementen, werd de game veelal positief ontvangen omdat de game toch behoorlijk lekker wegspeelde en de aanwezigheid van personages als Chris Redfield, Jill Valentine en Albert Wesker het een nodig Resident Evil-sausje gaf. Er was nog een kleine “return to form” middels de Lost in Nightmares en Desperate Escape uitbreidingen, maar de toon was duidelijk gezet, wat ons naar de volgende titel brengt. Volgens velen is Resident Evil 6 het dieptepunt van de franchise.

Drie veel te lange campagnes gevuld met een pijnlijke hoeveelheid QTE’s, geen greintje horror en een overdreven dramatisch verhaal. Het zesde deel verkocht – mede door de hype – enorme aantallen, maar zowel fans als critici sabelden de game neer omdat het eigenlijk niks meer te maken had met de franchise van weleer. Persoonlijk kon Resident Evil 6 mij prima bekoren, omdat de combat wel degelijk goed in elkaar zat en je (in coöp) erg gelikte actie bij elkaar kon rapen. Maar de conclusie kon niet duidelijker: dit was geen Resident Evil meer. For better or worse, als we het weergaloze vierde deel niet hadden gehad, was Resident Evil 6 waarschijnlijk niet eens op de tekentafel gekomen.

Hoog tijd voor Capcom om te bezinnen en dat is exact wat ze gedaan hebben. De franchise ging voor vier jaar in de koelkast en het Japanse bedrijf had simpele doch ambitieuze plannen: spelers weer bang maken. Wederom verschoof men het perspectief, ditmaal naar het oogpunt van de geteisterde Ethan Winters. Deeltje 7 bevatte nog genoeg actie, maar wist spelers ook weer op het puntje van hun stoelen te krijgen. Resident Evil 7: Biohazard was een voltreffer en de franchise stond weer op de kaart. Het vervolg Resident Evil 8: Village is inmiddels verkrijgbaar, wat in essentie een “greatest hits” is van de voorgaande games uit de franchise en de meerdere callbacks naar Resident Evil 4, zeker in de vroege uurtjes, kunnen niet duidelijker.

Een blauwdruk voor franchises

Je hoeft slechts naar de bovenstaande afbeelding te kijken om te zien hoe Resident Evil 4 nu al 18 jaar van invloed is geweest op allerhande games en zelfs gehele franchises. Laten we beginnen met de meest voor de hand liggende. Cliff Bleszinski, ook wel bekend als CliffyB, heeft voor de ontwikkeling van Gears of War leentjebuur gespeeld bij de horror-shooter van Capcom. Naughty Dog heeft eveneens afgekeken bij Resident Evil 4 voor zowel de Uncharted-game als The Last of Us. Het third-person camera perspectief speelt in deze titels natuurlijk een grote rol, maar ook de manier waarop grote evenementen tijdens gameplay gebeuren in plaats van cutscènes, wat de speler beter betrokken houdt bij het spel.

In 2008 kwamen Visceral Games en EA met Dead Space op de proppen. In eerste instantie had deze game een vervolg moeten worden op System Shock, maar na het spelen van de vierde Resident Evil besloot de studio om het project op de schop te gooien. De ontvangst sprak boekdelen en de sci-fi horror shooter wordt veelal getypeerd als “Resident Evil 4 in space”. Maar ook in andere genres zijn de invloeden merkbaar. Bill Gardner, destijds level designer voor BioShock (wederom een game met Shock in de titel, merken jullie het verband al op?), heeft verteld dat er voor nagenoeg ieder level is gekeken hoe Resident Evil 4 interacties aanbood aan de speler. Volgens de designer hunkerden spelers naar meer complexiteit en manieren om gevechten aan te vliegen, iets waar BioShock in 2007 enorm om geroemd werd.

Diezelfde Gardner vertelde dat de ontwikkelaars een poos hebben gekeken om eenzelfde inventory management systeem te verwerken (een dergelijk systeem zat overigens ook in System Shock, daar is ie weer), want Resident Evil 4 toonde aan dat het ook prima op een console werkte en dat veel spelers het organiseren van hun koffertje zagen als een leuke mini-game. Dat systeem is er uiteindelijk niet gekomen, maar in 2022 lanceerde de puzzelgame Save Room – Organization Puzzle, waar spelers hun koffertje moeten organiseren waar alles in past. Ten slotte heeft Cory Barlog meermaals aangegeven dat Resident Evil 4 belangrijk was voor God of War II en de reboot uit 2018.

Het nieuwe verdienmodel

Maar Resident Evil 4 heeft ook op andere vlakken conventies gesloopt. De game was op de GameCube al een enorm succes en datzelfde jaar zou de game een port krijgen naar de PlayStation 2, inclusief nieuwe content in de vorm van een verhaallijn met Ada Wong: Separate Ways. In 2007 was de pc – een primeur voor Capcom – aan de beurt. Sinds 2005 is Resident Evil 4 op elk denkbaar platform uitgebracht in maar liefst elf(!) aparte uitgaves, we zetten ze hieronder even voor je op een rij.

  1. Resident Evil 4 (GameCube, januari 2005)
  2. Resident Evil 4 (PlayStation 2, oktober 2005)
  3. Resident Evil 4 (pc, mei 2007)
  4. Resident Evil 4: Wii Edition (Wii, juni 2007)
  5. Resident Evil 4: Mobile Edition (iOS, juli 2009)
  6. Resident Evil 4 HD (PlayStation 3/Xbox 360, september 2011)
  7. Resident Evil 4 (Android, april 2013)
  8. Resident Evil 4 Ultimate HD Edition (wederom pc, februari 2014)
  9. Resident Evil 4 (PlayStation 4/Xbox One, augustus 2016)
  10. Resident Evil 4 (Nintendo Switch, mei 2019)
  11. Resident Evil 4 VR (Oculus Quest 2, oktober 2021)

Dit was het startschot voor de enorme hoeveelheden remasters en heruitgaves die over de jaren populair zijn geworden. Games als Grand Theft Auto V, The Elder Scrolls: Skyrim, The Legend of Zelda: Skyward Sword en Borderlands, om er maar een paar te noemen, zijn meerdere keren uitgeven en zelfs een aantal games die eerder genoemd werden, zoals Uncharted en The Last of Us hebben hun opwachting gemaakt op diverse consoles.

Afsluitend

Dat is het hele verhaal rond Resident Evil 4, van ontwikkeling tot erfenis. Er zijn maar weinig games die kunnen zeggen dat ze een dergelijke indruk hebben achtergelaten en ontwikkelaars (in spe) zullen deze game de aankomende jaren blijven bestuderen, hopend dat ze een glimp van diezelfde magie kunnen bottelen, inclusief Capcom zelf. Het is na al die jaren nog steeds een uitermate goede game die zo lekker wegspeelt, zo piekfijn z’n tempo op orde heeft. De stijl (en opvolgende ontwikkeling van de franchise als geheel) heeft niet iedereen aangesproken en dat kun je ook haast niet voorkomen. Mocht je om wat voor reden dan ook deze game gemist hebben, dan kan ik niks anders doen dan aanraden om dit stukje game geschiedenis toch nog een kans te geven.